သညာကၡႏၶာ၌ အဓိပၸါယ္ အက်ဥ္း

ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ လယ္တီဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး
ျပဳစုေတာ္မူေသာ
ဘာဝနာဒီပနီ မွ ထုတ္ႏုတ္ေဖာ္ျပထားျခင္းျဖစ္သည္

သညာကၡႏၶာ၌ အဓိပၸါယ္ အက်ဥ္း

သညာကၡႏၶာ၌ "မွတ္သိလိမ္မာ- မေမ့ရာ" ဆိုသည္ကား
အမိဝမ္းမွ ေမြးဖြားသည္မွစ၍ ဤကား အမိ,
ဤကား အဖ, ဤကား အေရွ႕, ဤကား အေနာက္
စသည္ျဖင့္ သူအမ်ားတို႔ ေျပာဆိုျပဳလုပ္သမွ်တို႔ကို
မွတ္၍ မွတ္၍ တစ္ေန႔တစ္ျခား သိ ၾကားလိမ္မာသည္
ျဖစ္၍ လာၾကေသာအမႈ, ေတြ႔ဘူး ႀကဳံဘူး, ဆက္ဆံဘူး
သမွ်ကို ထင္ရွားရာဌာနတို႔၌ မေမ့မေပ်ာက္ စြဲၿမဲထင္းရွား
၍ေနမႈ အျခင္းအရာမ်ဳိးကို သညာကၡႏၶာ ဆိုသည္။

အလိမ္မာ ၂-မ်ဳိး။    ။ ၁။ မွတ္သိလိမ္မာ တစ္မ်ဳိး,
          ၂။ တတ္သိလိမ္မာ တစ္မ်ဳိးဟူ၍
              ႏွစ္မ်ဳိးရွိ၏။
မွတ္သိလိမ္မာ။    ။သညာ၏ အသိအလိမ္မာကား
        မွတ္သိလိမ္မာတည္း။
တတ္သိလိမ္မာ။    ။ပညာ၏ အသိအလိမ္မာကား
        တတ္သိလိမ္မာတည္း။
    အရပ္ေဒသ အ႐ုိး,အမ်ဳိးတို႔ႏွင့္ပင္ ၿပီးစီးႏိုင္
ေသာ အသိအလိပ္မာမ်ဳိးသည္ သညာႏွင့္ ၿပီးစီး၏။
    ဆရာသမားထံ သင္ၾကားေလ့လာ နာခံမွတ္
သားထားမႈႏွင့္မွ ၿပီးစီးေသာ အသိအလိမ္မာသည္ကား
ပညာေပတည္း။ အသိအလိမ္မာ ႏွစ္ပါးခြဲနည္း။

သညာ ၆-ပါး။    ။ထိုသညာကၡႏၶာသည္ အာ႐ုံအျပား
အားျဖင့္ ၆-ပါးရွိ၏။
    ၁။    ႐ူပသညာ
    ၂။    သဒၵသညာ
    ၃။    ဂႏၶသညာ
    ၄။    ရသသညာ
    ၅။    ေဖာ႒ဗၺသညာ
    ၆။    ဓမၼသညာ
    ဤ ၆-ပါးတည္း။

အာ႐ုံကို သိမႈ ၆-ပါး။    ။ အဆင္းသ႑ာန္မ်ဳိး၌ သိမႈ,
အသံမ်ဳိး၌ သိမႈ, အနံ႔မ်ဳိး၌ သိမႈ, အရသာမ်ဳိး၌ သိမႈ,
ပထဝီ ေတေဇာ ဝါေယာဟူေသာ ေဖာ႒ဗၺတို႔၌ သိမႈ,
ထိုငါးပါးတို႔မွ ၾကြင္းေသာ ကုသိုလ္ဓမၼ, အကုသိုလ္ဓမၼ,
အဗ်ာကတဓမၼတို႔၌ သိမႈဟူ၍ ၆-ပါး ဆိုလိုသည္။
    မ်က္စိအရသာကို သိမႈ, နားအရသာကို သိမႈ,
ႏွာေခါင္းအရသာကို သိမႈ, လွ်ာအရသာကို သိမႈ,
ကိုယ္အဂၤါအရသာကို သိမႈ, မေနာအရသာကို သိမႈ,
ဟူ၍လည္း ၆-ပါးျဖစ္၏။
    သတၱဝါအေပါင္းတို႔သည္ ဤသညာႏွင့္ပင္
ေန႔ေန႔ညည ကိစၥအခြင့္ အလုံးစုံမ်ဳိးကို သိ၍သိ၍
လုပ္ၾကံေဆာင္ရြက္၍ ေနၾကကုန္၏။

ဝိညာဏ္ႏွင့္သညာ သိမႈ အထူး
ဤအရာ၌ ဝိညာဏကၡႏၶာသိမႈႏွင့္ သညာကၡႏၶာသိမႈ
ကိုလည္း ခြဲျခားရာ၏။
ဝိညာဏ္သိ    ၆-ဒြါရ ဆိုက္တိုက္လာေသာ
အာ႐ုံတို႔ကို သင္းကား ေျမ, သင္ကား ေရ အစရွိသည္
ျဖင့္ သိျမင္ေဖာ္ျပ၍ သြားမႈသည္ ဝိညာဏ္၏ သိမႈတည္း၊
သညာ၏ သိမႈမဟုတ္။
သညာသိ        ဝိညာဏ္ေဖာ္ျပ၍ သြားသမွ်ကို
ေနာက္မေမ့ရေအာင္ မွတ္မႈသည္ သညာ၏အမႈတည္း၊
ဝိညာဏ္၏ အမႈမဟုတ္။
ဝိညာဏ္သိ    ဝိညာဏ္အလိုအားျဖင့္ ေရွ႕သို႔
ေတြ႔ႀကဳံၿပီးကို ျပန္၍တစ္စုံတစ္ခုကိုမွ် မမွတ္မိႏိုင္ရာ။
သညာသိ        သညာအလိုအားျဖင့္ ေတြ႔ႀကဳံဘူး
သည္ကို မွတ္မိ၏ ေရွ႕သို႔ တစ္စုံတစ္ခုကိုမွ် သိျမင္မႈ
မရွိေလရာ။
ဤကား သညာ, ဝိညာဏ္ ၂-ပါးတို႔၏ အထူးတည္း။