ဗုဒၶ၏ကမၼဝါဒ

ဗုဒၶ၏ကမၼဝါဒ

ကံဆိုသည္မွာ

ကမၼဟူေသာ ပုဒ္သည္အျပဳအမႈ၊ ျပဳလုပ္ျခင္း'အလုပ္'ဟူေသာ အနက္ျဖစ္သည္။
ေဝဒေခတ္အခါက ကမၼဟူသည္မွာ ယဇ္ပူေဇာ္မႈျဖစ္သည္ဟု ယူဆခဲ့ၾကသည္။
ယဇ္ပူေဇာ္မႈကို သတ္မွတ္ထားေသာ နည္းလမ္းမ်ားအတိုင္း တိက်ေကာင္းမြန္စြာ
ျပဳလုပ္ႏိုင္လွ်င္၊ ေကာင္းက်ဳိးခံစားရသည္ဟု ေဝဒက်မ္းမ်ားကို အေလးထားစဥ္က
ယူဆခဲ့ၾကသည္။ ေဝဒေခတ္ေနာက္ပိုင္း အရညက က်မ္းမ်ား ႏွင့္ ဥပနိသွ်ဒ္က်မ္းမ်ား
ေခတ္စားလာေသာအခါ ကိုယ္က်င့္သီလကို "ကမၼ" 'ကံ' ဟု ယူဆလာၾကသည္။
သို႔ရာတြင္ အေတြးအေခၚအရ ကိုယ္က်င့္သီလကို ကံအျဖစ္လက္ခံလာေသာ္လည္း
ျဗာဟၼဏဝါဒ၌မူကား "ကမၼ" သည္ ယဇ္ပူေဇာ္မႈသာ ျဖစ္သည္ဟု ယူမွတ္ထားဆဲ
ျဖစ္သည္။

ဗုဒၶဘာသာအရ "ကမၼ" 'ကံ' ဆိုသည္မွာ သာမာန္အျပဳအမူ သက္သက္မွ်သာ
မဟုတ္ဘဲ ေစတနာပါသည့္ ေစတနာ အေျခခံသည့္ အျပဳအမူ ျဖစ္သည္။

"ေစတနာဟံ ဘိကၡေဝ ကမၼံ ဝဒါမိ"
(ရဟန္းတို႔ . . . ေစတနာကို ကံဟု ငါဘရားဆိုလို၏)
အဂၤုတၱရနိကာယ္၊ ဆကၠနိပါတ္၊
နိေဗၺဓိကသုတ္။

အထက္ပါစကားအရ အသိႏွင့္ယွဥ္၍ျပဳေသာ ေစတနာပါေသာ အျပဳအမူကိုသာ
ကံအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားျခင္းျဖစ္သည္။ ေစတနာပါေသာ အျပဳအမူဟုဆိုရာ၌
ကိုယ္၊ ႏႈတ္၊ စိတ္ သုံးပါး၏ အျပဳအမူအားလုံး အက်ဳံးဝင္သည္။
ကိုယ္ႏွင့္လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ ျပဳမူမႈ (ကာယကံ)၊
ႏႈတ္ျဖင့္ေျပာဆိုမႈ (ဝစီကံ)၊
စိတိ္ျဖင့္ေတြးေတာ စဥ္းစားမႈ (မေနာကံ)၊ သုံးမ်ဳိးလုံးပါဝင္သည္။ ထိုကံသုံးပါးလုံးတြင္
ေစတနာသည္ အရင္းခံျဖစ္သည္။

ေစတနာအရင္းခံသည့္ အျပဳအမူ၊ အသိႏွင့္ယွဥ္သည့္ ကံကို အျပစ္ကင္းေသာ
ေကာင္းေသာကံ(ကုသလ)၊ အျပစ္မကင္းေသာ မေကာင္းေသာကံ(အကုသလ)ႏွင့္
အျပစ္ကင္းသည္ မကင္းသည္ဟု မသတ္မွတ္ႏိုင္ေသာ ၾကားျဖစ္ေသာ ကံ(အဗ်ာကတ)
ဟု သုံးမ်ဳိးခြဲျခားႏိုင္သည္။ အေလာဘ၊ အေဒါသ၊ အေမာဟကို အေျခခံသည္
ေစတနာပါေသာ ကံကို ေကာင္းမႈကံဟု ေခၚသည္။ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ တို႔ကို
အေျခခံသည့္ ေစတနာပါေသာကံကို မေကာင္းမႈကံဟု ေခၚသည္။
အေလာဘ၊ အေဒါသ၊ အေမာဟ တို႔ကိုအေျခခံသည့္ ေစတနာလည္း မပါ။
ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟတို႔ကို အေျခခံသည့္ ေစတနာလည္းမပါ။ ျပဳကာမတၱ မွ်သာ
ျဖစ္ေသာ ကံကို အဗ်ာကတ ဟု သတ္မွတ္သည္။

ကံသည္ ေစတနာအရင္းခံပါေသာ ေတြးၾကံ၊ ေျပာဆို၊ ျပဳမူမႈ ျဖစ္ေပရာ ထိုကဲ့သို႔
လက္ရွိအေျခအေန၊ လက္ရွိဘဝက ျပဳလုပ္ေသာကံႏွင့္ လြန္ခဲ့ေသာ ဘဝကျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ
အတိတ္ကံဟု ႏွစ္မ်ဳိးပိုင္းျခားႏိုင္သည္။ ကံဟု သာမာန္ေျပာဆိုလွ်င္ ပစၥဳပၸန္ကံ
အတိတ္ကံႏွစ္မ်ဳိးစလုံး အက်ဳံးဝင္ႏိုင္သည္။ ထိုႏွစ္မ်ဳိးစလုံးသည္ မ်က္ေမွာက္ဘဝ၊
လက္ငင္းအေျခအေန၌ အက်ဳိးေပးႏိုင္သည္။ ဗုဒၶဘာသာ အယူအဆအရ
ထိုႏွစ္မ်ုိးအနက္ ပစၥဳပၸန္ကံကိုသာ အေလးအနက္ထားရမည္ ျဖစ္သည္။

အတိတ္ကံသည္ ျပဳျပင္၍လည္း မရႏိုင္၊ မ်က္ေမွာက္လူသားတို႔ စြမ္းေဆာင္ခ်က္ႏွင့္လည္း
တိုက္႐ိုက္မဆိုင္။ ပစၥဳပၸန္ကံသာလွ်င္ မ်က္ေမွာက္လူသားတို႔ စြမ္းေဆာင္ၾကဳိးစားမႈႏွင့္
တိုက္႐ိုက္ သက္ဆိုင္သည္။ ဗုဒၶသည္ ပစၥဳပၸန္ကံကိုသာ အေလးအနက္ထားခဲ့သည္။
အဂုၤတၱရနိကာယ္၊ တိကနိပါတ္၊ တိတၳာယတနသုတ္၌ ပါရွိေသာ ေအာက္ပါစကားျဖင့္
ပစၥဳပၸန္ကံအေပၚ ဗုဒၶအေလးအနက္ထားမႈကို ထင္ရွားေစႏိုင္ပါသည္။ ဗုဒၶက ေအာက္ပါ
ကဲ့သို႔ မိန္႔ေတာ္မူခဲ့သည္။
" ရဟန္းတို႔ . . . အကိရိယဒိ႒ိသုံးမ်ဳိးရွိသည္။ သုံးမ်ဳိးဆိုသည္မွာ ခ်မ္းသာမႈ၊ ဆင္းရဲမႈအားလုံးသည္
ေရွးကျပဳခဲ့ဖူးေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္သာလွ်င္ ျဖစ္၏ဟူေသာ အယူ(ပုေဗၺကတေဟတုဒိ႒ိ)
တစ္ပါး။ ခ်မ္းသာမႈ ဆင္းရဲမႈအားလုံးသည္ ေလာကကို အစိုးရေသာ ျဗဟၼာ(ထာဝရဘုရား)
က ဖန္ဆင္းမႈေၾကာင့္ ျဖစ္၏ဟု ယူဆေသာ အယူ(ဣႆရနိမၼာနိကဒိ႒ိ)တစ္ပါး။
ခ်မ္းသာမႈ ဆင္းရဲမႈအားလုံးသည္ အေၾကာင္းအရင္းမရွိဘဲ အလိုအေလ်ာက္ျဖစ္ေပၚ၏ဟု
ယူေသာ အယူ (အေဟတုကဒိ႒ိ) တစ္ပါး။ ဤသုံးပါးတို႔ျဖစ္ၾကသည္။ ဤအယူသုံးပါး
မွန္ကန္သည္ဆိုပါက လူတို႔အဖို႔ျပဳဖြယ္ကိစၥ တစ္စုံတစ္ရာရွိေတာ့မည္ မဟုတ္။
အလိုရွိအပ္ေသာ ဆႏၵ၊ စြမ္းအင္၊ လုံ႔လ ဟူ၍လည္း ျဖစ္ေပၚေတာ့မည္မဟုတ္။
သူေတာ္သူျမတ္ သမဏတို႔၏ အယူဝါဒ သည္လည္း ျဖစ္ေပၚလာေတာ့မည္
မဟုတ္ေခ်။"

ကံအက်ဳိးဆက္

ေကာင္းေသာကံသည္ ေကာင္းေသာအက်ဳိးတရားကို ျဖစ္ေပၚေစတတ္သည္။
မေကာင္းေသာကံသည္ မေကာင္းေသာအက်ဳိးတရားကို ျဖစ္ေပၚေစတတ္သည္။
ေကာင္း၊ဆိုး အက်ဳိးတရားမ်ားသည္ အက်ဳိးေပးရန္ အခြင့္အလမ္းရွိပါက ဤဘဝျဖစ္ေစ၊
ေနာက္(ဒုတိယ) ဘဝ၌ျဖစ္ေစ၊ ေနာက္ေနာင္လာမည့္ ဘဝမ်ား၌ျဖစ္ေစ ျဖစ္ေပၚလာ
တတ္သည္။
ေစတနာသည္ ကံ၏ အရင္းခံျဖစ္သည္။ ေစတနာကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ကံကို အေကာင္း၊
အဆိုး၊ ၾကားဟု ပိုင္းျခားရသည္။ သို႔ရာတြင္ ေစတနာသက္သက္ျဖင့္ကား၊ ကံအျဖစ္
အထမေျမာက္။ ေစတနာကို အရင္းခံလ်က္ ေတြးၾကံမႈ၊ ေျပာဆိုမႈ၊ ျပဳမူမႈ ျပဳမွသာလွ်င္
ကံဟုဆိုႏိုင္သည္။ ထို႔အျပင္ကံအျဖစ္ အထေျမာက္ မေျမာက္သတ္မွတ္ႏိုင္ရန္ အျခား
လိုအပ္ခ်က္မ်ားလည္း ရွိေပေသးသည္။
ဥပမာအားျဖင့္ သူတစ္ပါးအသက္ကို သတ္ျဖတ္မႈ(ပါဏာတိပါတကံ) အထေျမာက္
မေျမာက္သတ္မွတ္ႏိုင္သည့္ အေျခခံအခ်က္မ်ားရွိသည္။ ထိုအခ်က္မ်ားမွာ-
(အ႒သာလိနိအ႒ကထာအရ)
၁။ သက္ရွိျဖစ္ျခင္း
၂။ သက္ရွိသတၱဝါထင္ရွားရွိေၾကာင္းသိျခင္း
၃။ သတ္လိုသည့္စိတ္ရွိျခင္း
၄။ သတ္ရန္အားထုတ္ျခင္း
၅။ အားထုတ္မႈေၾကာင့္ ထိုသတၱဝါေသျခင္း . . . . . တို႔ ျဖစ္သည္။
ဤအခ်က္မ်ားကို ေထာက္ဆၾကည့္ပါက ေစတနာသက္သက္မွ်ျဖင့္ ကံအျဖစ္
အထမေျမာက္ေၾကာင္း ထင္ရွားသိႏိုင္သည္။
ကံအျဖစ္ အထမေျမာက္ေသာ ေကာင္းေသာကံ၊ ဆိုးေသာကံ မ်ားသည္
ေကာင္းက်ဳိးဆိုးျပစ္မ်ားကို အခြင့္သာပါက ျဖစ္ေပၚေစတတ္သည္။ အခ်ဳိ႕ေသာ
ကံမ်ားသည္ မ်က္ေမွာက္ဘဝမွာပင္ လက္ငင္းအက်ဳိးေပးတတ္သည္။(ဒိ႒ဓမၼေဝဒနိယကံ)
အခ်ဳိ႕ကံမ်ားသည္ ေနာက္(ဒုတိယ) ဘဝ၌အက်ဳိးေပးတတ္သည္။(ဥပပဇၨေဝဒနိယကံ)
အခ်ဳိ႕ကံမ်ားသည္ ေနာက္ေနာင္ဘဝတစ္ခုခု တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္၌အက်ဳိးေပးတက္သည္။ (အပရာပရိယေဝဒနိယကံ)
အခ်ဳိ႕ေသာကံမ်ားသည္အက်ဳိးေပးရန္ အခြင့္အလမ္းမေပၚေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေစ၊ ကံကိုယ္၌က အားေပ်ာ့လြန္း၍
အက်ဳိးမေပးႏိုင္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေစ၊ တစ္စုံတစ္ရာအက်ဳိးမျဖစ္ထြန္းဘဲရွိတတ္သည္။(အေဟာသိကံ)။

ကံ၏အက်ဳိးေပးပုံေပးနည္းမွာလည္း အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိသည္။ အခ်ဳိ႕ကံမ်ားသည္ အသက္ရွင္ေနစဥ္
ဘဝအတြင္းမွာျဖစ္ေစ၊ ပဋိသေႏၶ ေနသည့္အခါ၌ျဖစ္ေစ မိမိႏွင့္ဆိုင္ရာ အက်ဳိးကို ျဖစ္ေပၚေစသည္။(ဇန ကကံ)
အခ်ဳိ႕ကံမ်ားသည္ မိမိကိုယ္တိုင္၏ တိုက္႐ိုက္အက်ဳိးကို မျဖစ္ေပၚေစဘဲ၊ အျခားကံ၏ ျဖစ္ေပၚၿပီးေသာ
အက်ဳိးကိုအေထာက္အပံ့ျပဳ႐ုံသာျပဳသည္။(ဥပထမၻကကံ)။
အခ်ဳိ႕ကံမ်ားသည္ အျခားကံ၏ အက်ဳိးကို ဖိႏွိပ္တားဆီးတတ္၏။(ဥပပိဠကကံ)။
အခ်ဳိ႕ကံသည္ အားနည္းသည့္ တစ္ျခားကံ၏ အရွိန္အဝါကို ဖ်က္ဆီးပစ္ၿပီး မိမိ၏ အက်ဳိးကို ျဖစ္ေပၚေစတတ္သည္။
(ဥပဃာတကကံ)သို႔မဟုတ္(ဥပေစၧဒကကံ)။

ထို႔အျပင္ ကံကို အက်ဳိးေပးမႈ အစြမ္းအေလွ်ာက္ ေလးမ်ဳိးခြဲျခားထားသည္။
ေလးမ်ဳိးမွာ -
၁။ ဂ႐ုက ကံ
၂။ အာစိဏၰက ကံ
၃။ အာသႏၷ ကံ
၄။ ကဋတၱာ ကံ တို႔ ျဖစ္ၾကသည္။ ထိုေလးမ်ဳိးအနက္ -

၁။ ဂ႐ုက ကံ
အမိကိုသတ္ျခင္း၊ အဖကိုသတ္ျခင္း စသည္တို႔ကဲ့သို႔ ႀကီးေလးေသာ ကံ ျဖစ္သည္။
ဤပုံစံမွာ အကုသိုလ္အတြက္ျဖစ္၍ ကုသိုလ္အတြက္လည္း အလားတူ ႀကီးေလးေသာကံအျဖစ္ မွတ္ယူႏိုင္သည္။

၂။ အာစိဏၰက ကံ
အေလ့အက်င့္ျဖစ္ေနေသာ ျပဳေလ့ျပဳထရွိေသာ ကံ ျဖစ္သည္။ ထုိ ဂ႐ုကကံႏွင့္ အာစိဏၰကကံတို႔သည္
ေပါ့ေသာကံထက္ ဦးစြာ အက်ဳိးေပးသည္။

၃။ အာသႏၷ ကံ
မေသမီကပ္၍ (ေသခါနီး၌) ျဖစ္ေပၚလာသည့္ ကုသိုလ္ေစတနာ အကုသိုလ္ေစတနာျဖစ္သည္။
ယင္းကို မရဏာသႏၷကံ ဟုလည္း ေခၚသည္။ ဤအာသႏၷကံသည္ ယခင္ကျပဳဖူးေသာ ကံ၏ေရာင္ျပန္
ဟပ္မႈႏွင့္ ျပည့္စုံသည္။ သို႔မဟုတ္ ထိုျပဳဖူးေသာ ကံ၏ အမွတ္အသား၊ (ကမၼနိမိတ္)လည္း ျဖစ္ႏိုင္သည္။
သို႔မဟုတ္ ထိုျပဳဖူးေသာ ကံ၏အနာဂတ္ အက်ဳိးေပးမည့္ အမွတ္အသား၊ (ဂတိနိမိတ္)လည္း ျဖစ္ႏိုင္သည္။
ထိုအာသႏၷကံသည္ ဒုတိယဘဝ၏ ဇာတိကို ျဖစ္ေပၚေစသည္။

၄။ ကဋတၱာ ကံ
ႂကြင္းက်န္ေနေသာ ကံျဖစ္သည္။ ေသခါနီးကာလ၌ အထက္ပါ ကံသုံးမ်ဳိး တစ္ခုခုမွ် မရွိပါက ကဋတၱာကံက
ဒုတိယဘဝ၏ ဇာတိကို ျဖစ္ေပၚေစသည္။
ကဋတၱာကံသည္ မ်က္ေမွာက္ဘဝကံတို႔မွ ဂ႐ုကကံ၊ အာစိဏၰကကံ၊ အာသႏၷကံတို႔တြင္ မပါဝင္ေသးေသာ
ႂကြင္းက်န္ေနသည့္ ကံလည္း အက်ဳံးဝင္သည္။ ဘဝအဆက္ဆက္က ႂကြင္းက်န္ေနေသာ ကံလည္း
အက်ဳံးဝင္သည္။
ကမၼဝါဒသည္ ဘဝတစ္ဖန္ျဖစ္ျခင္း၊ သံသရာလည္ျဖင္းႏွင့္ ဆက္စပ္သည္ဟု ပညာရွင္တို႔ ယူဆထားၾကသည္။
ဘဝသံသရာ၌ က်င္လည္ရျခင္းသည္ ထိုကံေၾကာင့္ျဖစ္သည္ဟု ဂ်ိန္းဝါဒီမ်ား(ဇိနဝါဒီမ်ား) က ယူဆၾကသည္။
မိမိကိုယ္ကို ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္ျခင္းျဖင့္ ဘဝမ်ားစြာသံသရာမွ ပါလာေသာ ကမၼသတၱိကို ၿဖဳိခြဲဖ်က္ဆီးပစ္ႏိုင္ကာ
သံသရာဝဋ္ဆင္းရဲမွ လြတ္ေျမာက္ႏိုင္သည္ဟု ဂ်ိန္းဝါဒီတို႔က ယုံၾကည္ခဲ့ၾကသည္။
ဗုဒၶဝါဒအရမူ၊ သတၱဝါတစ္ဦး ဘဝသံသရာ၌ က်င္လည္ရျခင္းမွာ အဝိဇၨာ ႏွင့္ တဏွာ ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
ထိုသတၱဝါ၏ အေျခအေနကိုသာလွ်င္ ကံကဖန္တီးေပးသည္ဟု ယူဆသည္။
အတိတ္ကံ၊ ပစၥဳပၸန္ကံဟူေသာ ကံႏွစ္မ်ဳိးအနက္ အတိတ္ကံသည္ ပဋိသေႏၶ အက်ဳိးကိုေပးသည္။
လူသားအေနျဖင့္ ခ်မ္းသာေသာ အိမ္ေထာင္စု၊ ဆင္းရဲေသာ အိမ္ေထာင္စု၌ ပဋိသေႏၶေနရျခင္း၊
႐ုပ္လွျခင္း မလွျခင္း၊ လူ႔ဘဝ၊ တိရစၧာန္ဘဝ စသည္ ျဖစ္ရျခင္းတို႔မွာ အတိတ္ကံ၏ အက်ဳိးေပးအရျဖစ္သည္။
ပစၥဳပၸန္ဘဝ၌ တိုးတက္ျခင္း၊ ဆုတ္ယုတ္ျခင္း၊ ေအာင္ျမင္ျခင္း၊ က်ဆုံးျခင္းစသည္တို႔မွာမူ အတိတ္ကံ
ပစၥဳပၸန္ကံ ႏွစ္မ်ဳိးစလုံး၏ အက်ဳိးဆက္ျဖစ္သည္။ အတိတ္ကံကို လူတို႔ မျပဳျပင္ႏိုင္၊ မေျပာင္းလဲႏိုင္။
ထို႔ေၾကာင့္ မိမိတို႔ႀကဳိးစားေဆာင္ရြက္ႏိုင္သည့္ ပစၥဳပၸန္ကံကိုသာ ေကာင္းေအာင္ႀကဳိးစားၾကရမည္
ျဖစ္ေလသည္။
သတၱဝါတို႔သည္ ကံသာလွ်င္ ကိုယ္ပိုင္ဥစၥာရွိၾကကုန္သည္။ ကံသာလွ်င္ အေမြခံရွိၾကကုန္သည္။
ကံသာလွ်င္ အေၾကာင္းရင္း၊ အေဆြအမ်ဳိး၊ အားထားကိုးကြယ္ရာ ရွိၾကကုန္သည္။ ကံသာလွ်င္
သတၱဝါတို႔ကို အယုတ္အလတ္အျမတ္ျဖစ္ေစျခင္းငွာ ျပဳျပင္စီမံသည္။ (မဇိၥ်မ နိကာယ္၊ စူဠကမၼဝိဘဂၤသုတ္)
ဟု ဗုဒၶဝါဒက ခံယူသည္။ ထိုသို႔ခံယူရာ၌ အတိတ္ကံကိုသာ အားကိုးေနရန္ကား မဟုတ္ေခ်။
"အတၱဒီပံ၊ အတၱသရဏံ" မိမိကုိယ္ကိုသာ ကိုးကြယ္ရာဟူေသာ စကားအရ၊ ပစၥဳပၸန္ကံကို
အားထားရမည္၊ ေကာင္းေအာင္ ႀကဳိးပမ္းၾကရမည္ ျဖစ္ေလသည္။

ဗုဒၶ၏ကမၼဝါဒ
နႏၵာသိန္းဇံ
၏
ေထရဝါဒႏွင့္ပတ္သက္ေသာမွတ္ခ်က္မ်ား
မွ
ထုတ္ႏုတ္ေဖာ္ျပပါသည္
{ေစတနာသည္ တူေသာအက်ဳိးကိုေပး၏}
ထြန္းေက်ာ္ (L.M.©)

ေထရဝါဒ၏ အေျခခံယူဆခ်က္မ်ား

ေထရဝါဒ၏ အေျခခံယူဆခ်က္မ်ား

အရွင္သာရိပုတၱရာ အေလာင္း၊ ဥပတိႆပရိဗုိဇ္သည္ ရာဇၿဂဳိလ္တြင္ လွည့္လည္ကာ
ဆရာရွာစဥ္၊ အရွင္အႆဇိဆြမ္းခံႂကြလာသည္ႏွင့္ ၾကဳံႀကဳိက္သည္။
အရွင္၏ ၾကည္လင္ေသာ မ်က္ႏွာေတာ္ႏွင့္ တည္ၿငိမ္ေသာ ဣေႁႏၵတို႔ကို
ေလးစားၾကည္ညဳိေသာေၾကာင့္ ဤအရွင္ျမတ္ထံတြင္ တရားထူးရႏိုင္တန္ရာ၏ဟု
ယူဆကာ၊ အရွင္ျမတ္ ဆြမ္းခံႂကြရာေနာက္သို႔ တစ္ေကာက္ေကာက္လိုက္ပါသည္။
ဆြမ္းခံၿပီးေသာအခါ ဥပတိႆ အရွင္ျမတ္ကို . .

"ငါ့ရွင္ . . . သင္၏ဣေႁႏၵတို႔သည္ ၾကည္လင္ကုန္၏။ အေရ အဆင္းသည္
စင္ၾကယ္သည္။ ျဖဴစင္ေတာက္ပသည္။ ငါ့ရွင္ . . သင္သည္ အဘယ္သူကို
ရည္ညႊန္း၍ ရဟန္းျပဳသနည္း၊ သင္၏ ဆရားကား အဘယ္သူနည္း၊
အဘယ္တရားကို သင္ႏွစ္သက္ သနည္း" ဟု ေမးသည္။
ထိုအခါ အရွင္အႆဇိက ျပန္လည္ေျဖၾကားသည္မွာ . . .

"ငါ့ရွင္ . . သာကီဝင္မင္းသားျဖစ္ေသာ သာကီဝင္မင္းမ်ဳိးမွ ရဟန္းျပဳေသာ
ရဟန္းျမတ္သည္ ရွိေတာ္မူသည္။ ငါသည္ ထိုဘုန္းေတာ္ႀကီးေသာ
ရဟန္းျမတ္ကို ရည္ညႊန္း၍ ရဟန္းျပဳသည္။ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္
ငါ၏ ဆရာေပတည္း။ ငါလည္း ထိုျမတ္စြာဘုရား၏ တရားေတာ္ကို
ႏွစ္သက္၏။"

အရွင္ျမတ္၏ အေျဖကို ၾကားရေသာအခါ ဥပတိႆက
"အရွင္၏ ဆရာသည္ အဘယ္အယူရွိသနည္း။ ဘယ္သို႔ေသာ တရားကို
ေဟာၾကားသနည္း" ဟု ဆက္လက္ေမးျမန္းသည္။
ထိုအခါ . . .

"ငါ့ရွင္ . . ငါသည္ ဤသာသနာသို႔ ယခုမွ ဝင္ေရာက္စ ျဖစ္သည္။
ရဟန္းျပဳသည္မွာ မၾကာျမင့္ေသးေသာ ရဟန္းသစ္ျဖစ္သည္။
ငါသည္သင့္အား အက်ယ္အားျဖင့္ တရားကိုေဟာျခင္းငွာ မတတ္ႏိုင္။
သို႔ရာတြင္ သင့္အားအက်ဥ္းအားျဖင့္ အနက္သေဘာကို ေဟာေပအံ့"
ဟု မိန္႔ဆိုသည္။

ဥပတိႆကလည္း အက်ဥ္းမွ်ပင္ျဖစ္ေစ၊ အနက္ကို ေဟာရန္ပန္ၾကားသည္။
ထိုပန္ၾကားခ်က္အရ၊ ဗုဒၶဓမၼ၏ ဝါဒအႏွစ္ခ်ဳပ္အျဖစ္ "ေယာဓမၼာ ေဟတုပၸဘဝါ"
အစရွိေသာ ဂါထာကို ေဟာၾကားသည္။ ထိုဂါထာ၏ ဆိုလိုခ်က္မွာ -
 "အၾကင္(ဒုကၡ)တရားတို႔သည္ အေၾကာင္း ေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚလာရသည္။
ထိုသို႔ျဖစ္ေပၚလာေစေသာ အေၾကာင္း(သမုဒယ)ကိုလည္း ဘုရားရွင္ေဟာၾကားသည္။
ထုိဒုကၡ၊ သမုဒယ တရားတို႔၏ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းျခင္းကိုလည္းေကာင္း၊ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေစေသာ
အေၾကာင္း နည္းလမ္းကိုလည္းေကာင္း ဘုရားရွင္ ေဟာျပသည္။
ရဟန္းျမတ္ ဗုဒၶသည္ ဤသို႔အယူရွိသည္" . . . . ဟူ၍ ျဖစ္သည္။

ဤဂါထာ၌ အရွင္အႆဇိအက်ဥ္းမွ် ေဖာ္ျပသည့္ တရားအႁမြတ္အတိုင္းပင္
ေဂါတမဗုဒၶ၏ ဝါဒသည္အေၾကာင္းႏွင့္ အက်ဳိးတို႔ကို ေဖၚျပေသာ ဝါဒျဖစ္သည္။
ဒုကၡသည္ အက်ဳိး၊ သမုဒယသည္ အေၾကာင္း၊ ဒုကၡခ်ဳပ္ၿငိမ္းျခင္း၊ နိေရာဓသစၥာသည္
အက်ဳိး၊ ဒုကၡကို ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေစေသာ နည္းလမ္းက်င့္စဥ္ "မဂၢ"သည္ အေၾကာင္းတရား
ျဖစ္သည္။

ဤသည္မွာ သစၥာေလးပါးတရားကို အႏွစ္ထုတ္ကာ အခ်ဳပ္မွ်ျပန္လည္တင္ျပထားေသာ
ဂါထာ၏ ဆိုလုိရင္းျဖစ္သည္။ ေနာင္အခါ၌ (၄၅)ဝါကာလပတ္လုံး သစၥာေလးပါးကို
အေျခခံလ်က္ ဘုရားရွင္ ေဟာၾကားခဲ့ေသာ တရားေတာ္မ်ားအားလုံးမွာလည္း
အေၾကာင္းႏွင့္ အက်ဳိးဆက္စပ္ေဟာျပခ်က္မ်ား၊ အေၾကာင္း အက်ဳိးဆက္စပ္
သုံးသပ္ခ်က္ မ်ားသာျဖစ္သည္။ တရားေသစြဲမွတ္ထားရန္၊ တစ္ခ်က္လႊတ္ခ်မွတ္ထားသည့္
ပညတ္ခ်က္ဟူ၍ တစ္စုံတစ္ရာ မပါရွိေခ်။

ေထရဝါဒ၏ အေျခခံယူဆခ်က္မ်ား
ကို
နႏၵာသိန္းဇံ
၏
ေထရဝါဒႏွင့္ပတ္သက္ေသာမွတ္ခ်က္မွားမွ
ထုတ္ႏုတ္ေဖာ္ျပထားပါသည္။
{ေစတနာသည္ တူေသာအက်ဳိးကို ေပး၏}
ထြန္းေက်ာ္(L.M.©)

ဗုဒၶသာသနာ

ဗုဒၶသာသနာ

ေဂါတမဗုဒၶသည္ (၄၅)ဝါပတ္လုံး ေဝေနယ်တို႔အားဆုံးမ ေခ်ခၽြတ္ေတာ္မူခဲ့သည္။
လူနတ္ျဗဟၼာသတၱဝါတို႔အား ဆုံးမေတာ္မူခဲ့သည္။ ဗုဒၶေဟာျပဆုံးမခဲ့ေသာ
တရားဓမၼဟူသမွ်သည္ သစၥာေလးပါးတရားကို အေျခခံထားသည္။
ဗုဒၶ၏ အဆုံးအမ (ဗုဒၶသာသနာ)၏ လိုရင္း အခ်ဳပ္မွာလည္း ေရွးဘုရားရွင္တို႔၏
အဆုံးအမ အတိုင္းသာျဖစ္သည္။

သာဝတၳိျပည္၊ ေဇတဝန္ေက်ာင္းေတာ္၌ ဘုရားရွင္ သီတင္းသုံးေနေတာ္မူစဥ္
တစ္ေန႔တြင္ အရွင္အာနႏၵာသည္ ဘုရားရွင္ထံခ်ဥ္းကပ္လ်က္ "အရွင္ဘုရား
ဝိပႆီစေသာ ေရွးဘုရားရွင္တို႔သည္ ဤဥပုသ္ကိုပင္ ျပေတာ္မူၾကသေလာ၊
အျခားေသာ ဥပုသ္ကိုပင္ ျပေတာ္မူၾကသေလာ" ဟု ေမးေလွ်ာက္သည္။
ဘုရားရွင္က ဝိပႆီ ေစေသာ ဘုရားရွင္တို႔သည္ ဥပုသ္ျပရန္ အခ်ိန္ကာလ
ကြာျခားၾကေသာ္လည္း ၾသဝါဒမွာ အတူတူသာျဖစ္သည္ဟု မိန္႔ေတာ္မူသည္။
ထို မိန္႔ေတာ္မူခ်က္တြင္ . .
"သဗၺပါပႆ အကရဏံ၊ ကုသလႆဥပသမၸဒါ။
သစိတၱပရိေယာဒပနံ၊ ဧတံဗုဒၶါနသာသနံ"
(ဓမၼပဒ၊ ၁၈၃)
ဟူ၍ ဘုရားရွင္တို႔၏ သာသနာကို အခ်ဳပ္မွ်ထုတ္ျပေဟာညႊန္ခဲ့သည္။

ထိုဗုဒၶသာသနာ အခ်ဳပ္မွာ . . .
"မေကာင္းမႈဟူသမွ် ကိုမျပဳလုပ္ျခင္း၊
ေကာင္းမႈကုသိုလ္ႏွင့္ ျပည့္စုံေစျခင္း၊
မိမိစိတ္ကို ျဖဴစင္ေစျခင္း၊
ဤသည္ကား ဘုရားရွင္တို႔၏ အဆုံးအမေတာ္တည္း" ဟူ၍ ျဖစ္သည္။

ထိုဆုံးမခ်က္ကို . . .
"မေကာင္းမႈ ေရွာင္
ေကာင္းမႈ ေဆာင္
စင္ေအာင္ စိတ္ကိုထား" ဟု မင္းကြန္းတိပိဋကဓရဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီးက
ေဆာင္ပုဒ္ ျပဳလုပ္ထားသည္။

ဤေဆာင္ပုဒ္အတိုင္းပင္ ဗုဒၶအဆုံးအမ၊ ဗုဒၶသာသနာ၏လိုရင္းအခ်ဳပ္မွာ
မေကာင္းမႈမွန္သမွ်ကို မျပဳလုပ္ဘဲ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း ကုသိုလ္ေကာင္းမႈႏွင့္
ျပည့္စုံေအာင္ အားထုတ္ျခင္းႏွင့္ မိမိ၏စိတ္ကို ျဖဴစင္ႀကဳိးစားပြားမ်ားျခင္းပင္
ျဖစ္သည္။

ဤတြင္ ေရွာင္ၾကဥ္ရမည့္ မေကာင္းမႈသည္ မည္သို႔ေသာ သေဘာရွိသနည္းဟု
ဆင္ျခင္ေသာ္ ျပဳလုပ္ေနစဥ္မွာလည္း စိုးရိမ္ရ၊ ပူပန္ရ၊ ျပဳလုပ္ၿပီးေသာအခါ၌လည္း
စိုးရိမ္ရ၊ ပူပန္ရ၊ ပစၥဳပၸန္ တမလြန္ဘဝႏွစ္တန္လုံး၌ စိုးရိမ္ရ၊ ပူပန္ရေသာ
အမႈသည မေကာင္းမႈျဖစ္သည္ဟု နားလည္ရေပမည္။ (ဓမၼပဒ၊ ၁၅၊ ၁၇)
မေကာင္းမႈသည္ တရားကိုယ္အားျဖင့္ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟတို႔ကို
အေျခခံေသာ အ ၾကံအစည္၊ အေျပာအဆို၊ အျပဳအမူတို႔ပင္ ျဖစ္သည္။

မေကာင္းမႈႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဘက္သေဘာမွာ ေကာင္းမႈျဖစ္သည္။
ေကာင္းမႈသည္ မည္သို႔ေသာ သေဘာရွိသနည္း။ ျပဳလုပ္ေနစဥ္မွာ
ႏွစ္သက္ ဝမ္းေျမာက္ရသည္။ ျပဳလုပ္ၿပီးေသာအခါ၌လည္း ႏွစ္သက္ဝမ္းေျမာက္
ရသည္။ ပစၥဳပၸန္ တမလြန္ႏွစ္တန္စလုံး၌ ႏွစ္သက္ဝမ္းေျမာက္ရသည္။
ထိုအမႈကို ျပဳသူသည္ မိမိ၏စင္ၾကယ္ေသာအလုပ္ကို ျပဳေနသည္ကို
သိျမင္ရ၍ အလြန္ပင္ႏွစ္သက္ ဝမ္းေျမာက္ရသည္။ (ဓမၼပၸဒ၊ ၁၆၊ ၁၈)
ဤသည္ပင္လွ်င္ ေကာင္းမႈ၏ သေဘာျဖစ္သည္။ ေကာင္းမႈ၏
တရားကိုယ္မွာ အေလာဘ၊ အေဒါသ၊ အေမာဟတို႔ကို အေျခခံသည္။
မိမိအတြက္ မငဲ့ကြက္၊ မတပ္မက္ေသာ စိတ္ျဖင့္ ေတြးၾကံေျပာဆိုျပဳမူသည္။
အျခားသူတို႔အေပၚ ေမတၱာႏွင့္ ယွဥ္ေသာ စိတ္ျဖင့္ေတြးၾကံ ေျပာဆိုျပဳမႈသည္။
မေတြမေဝ အသိဉာဏ္ျဖင့္ ဆင္ျခင္လ်က္ က်င့္ၾကံ၊ ေျပာဆို၊ ျပဳမႈသည္။
ဤသည္ပင္လွ်င္ ေကာင္းမႈျဖစ္သည္။

မိမိ၏စိတ္ကို ျဖဴစင္ေစရန္ လုပ္ရမည့္နည္းလမ္းမွာ စိတ္ကို ေလ့က်င့္ရန္ျဖစ္သည္။
ေကာင္းေသာ အေတြးအၾကံ၊ ေကာင္းေသာ ႏွလုံးသြင္းကို ပြားမ်ားေပးရန္ျဖစ္သည္။
စိတ္သည္ ေကာင္းစြာေလ့က်င့္ပြားမ်ားအပ္ေသာ္ ခ်မ္းသာကိုေဆာင္တတ္သည္။ (ဓမၼပၸဒ ၃၆)။

ေလာကီခ်မ္းသာ၊ ေလာကုတၱရာခ်မ္းသာ ႏွစ္တန္လုံးကို ပြားမ်ားေလ့က်င့္ထားေသာ
စိတ္ကေဆာင္ႏိုင္သည္။ ဗုဒၶဘာသာဝင္တို႔၏ ေနာက္ဆုံးပန္းတိုင္ျဖစ္ေသာ
နိဗၺာန္ကို စိတ္အေလ့အက်င့္ျဖင့္သာရရွိ၊ ေရာက္ရွိႏိုင္သည္။ အေျပာအဆို၊
ဆင္ျခင္႐ုံ၊ အျပဳအမႈေစာင့္စည္း ႐ုံျဖင့္ မရႏိုင္၊ မေရာက္ႏိုင္ေခ်။ စိတ္ကို
ေလ့က်င့္ပြားမ်ားရန္အတြက္ ဘာဝနာပြား ၾကရသည္။ သမထဘာဝနာ၊
ဝိပႆနာ ဘာဝနာတို႔ကို လက္ေတြ႔ က်င့္သုံးၾကရသည္။

ဗုဒၶသာသနာ
ကို
နႏၵာသိန္းဇံ
၏
ေထရဝါဒႏွင့္ပတ္သက္ေသာမွတ္ခ်က္မ်ား
မွ
ထုတ္ႏုတ္ေဖာ္ျပပါသည္
{ေစတနာသည္ တူေသာအက်ဳိးကိုေပး၏}
ထြန္းေက်ာ္ (L.M.©)